Soạn bài Luyện từ và câu: Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ trang 38, tuần 22 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 2 với nội dung: nối vế câu với mối quan hệ điều kiện – kết quả, giả thiết – kết quả, hướng dẫn giải bài tập trang 22, 23 SGK đầy đủ nhất.

Kiến thức cần nhớ

Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ trong mối quan hệ điều kiện – kết quả, giả thiết – kết quả.

Để thể hiện quan hệ điều kiện – kết quả; giả thiết – kết quả giữa hai vế câu ghép, ta có thể nối chúng bằng:

– Một quan hệ từ: nếu, hễ, giá, thì,…

– Hoặc một cặp quan hệ từ: nếu… thì….; nếu như … thì…; hễ… thì….; hễ mà… thì…; giá… thì…

Gợi ý làm bài tập SGK

I – Nhận xét

Đọc kỹ và trả lời các câu hỏi bên dưới:

Câu 1 (tr. 38 sgk Tiếng Việt 5 tập 2). Cách nối và cách sắp xếp các vế câu trong hai câu ghép sau đây có gì khác nhau ?

a) Nếu trời trở rét thì con phải mặc thật ấm.

b) Con phải mặc ấm, nếu trời rét.

Trả lời:

a) Nếu trời trở rét / thì con phải mặc thật ấm.

Ở câu trên ta thấy hai vế câu ghép được nối với nhau bằng cặp quan hệ từ nếu ... thì thể hiện quan hệ điều kiện – kết quả.

Trong đó, vế 1 (trời trở rét) chỉ điều kiện, vế 2 (con phải mặc thật ấm) chỉ kết quả.

b) Con phải mặc ấm / nếu trời trở rét.

Khác với câu a) ở trên, ở câu b) ta thấy hai vế câu ghép được nối với nhau chỉ bằng một quan hệ từ nếu thể hiện quan hệ điều kiện – kết quả.

Trong đó, vế 1 (Con phải mặc ấm) chỉ kết quả, vế 2 (trời trở rét) chỉ điều kiện.

Câu 2 (tr. 38 sgk Tiếng Việt 5 tập 2). Tìm thêm những cặp quan hệ từ có thể nối các vế câu có quan hệ điều kiện – kết quả, giả thiết – kết quả.

 Trả lời:

Có thể liệt kê ra các cặp quan hệ từ có thể nối các vế câu có quan hệ điều kiện – kết quả, giả thiết – kết quả như sau:

nếu… thì…, nếu như… vì…, hễ… thì…, hễ mà… thì, giá.. thì, giả sử… thì, vv…

II – Luyện tập

Câu 1 (tr. 39 sgk Tiếng Việt 5 tập 2). Tìm vế câu chỉ điều kiện (giả thiết), vế câu chỉ kết quả và các quan hệ từ nối chúng trong những ví dụ sau :

a) Nếu ông trả lời đúng ngựa của ông đi một ngày được mấy bước thì tôi sẽ nói cho ông biết trâu của tôi cày một ngày được mấy đường.

Theo CẬU BÉ THÔNG MINH

b)

Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng

Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương

Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm

Là người, tôi sẽ chết cho quê hương.

TRƯƠNG QUỐC KHÁNH

Trả lời:

a) Nếu ông trả lời đúng ngựa của ông đi một ngày mấy bước (Vế ĐK) // thì tôi sẽ nói cho ông biết trâu của tôi một ngày cày được mấy đường.(Vế KQ)

(Cặp quan hệ từ nếu … thì)

b)  – Nếu là chim (Vế GT) // tôi sẽ là loài bồ câu trắng (Vế KQ).

(Quan hệ từ nếu)

– Nếu là hoa (Vế GT) // tôi sẽ là một đoá hướng dương. (Vế KQ)

Quan hệ từ nếu)

– Nếu là mây (Vế GT) // tôi sẽ là một vầng mây ấm. (Vế KQ)

(Quan hệ từ nếu)

Câu 2 (tr. 39 sgk Tiếng Việt 5 tập 2). Tìm quan hệ từ thích hợp với mỗi chỗ trống để tạo ra những câu ghép chỉ điều kiện – kết quả hoặc giả thiết – kết quả:

a) … chủ nhật này trời đẹp … chúng ta sẽ đi cắm trại.

b) … bạn Nam phát biểu ý kiến … cả lớp lại trầm trồ khen ngợi.

c) … ta chiếm được điểm cao này … trận đánh sẽ rất thuận lợi.

Trả lời:

a)  Nếu (nếu mà, nếu như) chủ nhật này đẹp trời thì chúng ta sẽ đi tham quan. (Giả thiết – Kết quả).

b)  Hễ bạn Nam phát biểu ý kiến là cả lớp im lặng lắng nghe. (Giả thiết – Kết quả).

c)  Nếu mà (giá như) em đạt điểm cao trong kì thi này thì bố sẽ thưởng cho một chiếc xe đạp. (Giả thiết – Kết quả).

Câu 3 (tr. 39 sgk Tiếng Việt 5 tập 2). Thêm vào chỗ trống một vế câu thích hợp để tạo thành câu ghép chỉ điều kiện – kết quả hoặc giả thiết – kết quả:

a) Hễ em được điểm tốt …

b) Nếu chúng ta chủ quan …

c) … thì Hồng đã có nhiều tiến bộ trong học tập.

Trả lời:

a) Hễ em được điểm tốt thì cả nhà mừng vui.

b) Nếu chúng ta chủ quan thì việc này khó thành công.

c) Giá mà (giá như) Hồng chịu khó học hành thì Hồng đã có nhiều tiến bộ trong học tập.

***

Soạn bài Luyện từ và câu: Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ trang 38 tuần 22 SGK Tiếng Việt 5 tập 2 ở trên đã đầy đủ các kiến thức, thông tin cơ bản của bài học trên lớp. Từ đó các em học sinh sẽ ghi nhớ, vận dụng để làm các bài tập mở rộng mà thầy cô, bố mẹ đưa ra thêm để các em tham khảo.