Thiên Hậu Thánh mẫu là gì? Chi tiết về Thiên Hậu Thánh mẫu mới nhất 2023

Ma Tổ
Tượng Thánh mẫu tại Công viên Lâm Mặc Nương ở Đài Nam
Phồn thể	媽祖
Giản thể	妈祖
Nghĩa đen	Maternal Ancestor
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ Māzǔ Wade–Giles Ma-tsu Tiếng Quảng Châu Yale la tinh hóa Māa Jóu Việt bính Maa1 Zou2 Tiếng Mân Nam Tiếng Mân Tuyền Chương POJ Má-chó͘
Lâm Mặc Nương
Phồn thể	林默娘
Giản thể	林默娘
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ Lín Mòniáng Wade–Giles Lin Mo-niang Tiếng Quảng Châu Yale la tinh hóa Làhm Mahk nèuhng Việt bính Lam4 Mak6 neong4 Tiếng Mân Nam Tiếng Mân Tuyền Chương POJ Lîm Be̍k-niû

Thiên Hậu Thánh Mẫu (chữ Hán:

天后聖母) hay bà Thiên Hậu, còn gọi là Ma Tổ (媽祖), Mẫu Tổ (母祖), hay là Thiên Thượng Thánh Mẫu (天上聖母) hoặc Thiên Hậu Nguyên quân (天后元君); là một vị thần quan trọng trong tín ngưỡng của người Trung Hoa và người Việt gốc Hoa.

Bà được xem như vị thần bảo trợ của ngư phủ và người đi biển, được tôn kính đặc biệt cả trong Phật giáo và Đạo giáo ở các quốc gia Đông Á, và nhất là tại Đài Loan. Ngày tưởng niệm bà là ngày 23 tháng 3 âm lịch hằng năm.

Sự tích[sửa | sửa mã nguồn]

Theo học giả Vương Hồng Sển thì bà có tên là Lâm Mặc Nương, người đảo Mi Châu, Bồ Dương, Phúc Kiến. Bà sinh ngày 23 tháng 3 năm Giáp Thân (1044), đời vua Tống Nhân Tông. Mẹ của bà phải mang thai 14 tháng mới hạ sinh. Sau đó, tám tuổi bà biết đọc, mười một tuổi bà tu theo Phật giáo. Mười ba tuổi, bà thọ lãnh thiên thơ: thần Võ Y xuống cho một bộ “Nguyên vị bí quyết” và bà tìm được dưới giếng lạn một xấp cổ thư khác, rồi coi theo đó mà luyện tập đắc đạo, bà còn xem thiên văn trên biển cho ngư dân đảo Mi Châu.

Một lần, cha bà tên Lâm Nguyện ngồi thuyền cùng hai trai (anh của bà), chở muối đi bán tỉnh Giang Tây, giữa đường thuyền lâm bão lớn…Lúc đó bà đang ngồi dệt vải cạnh mẹ và trong lúc ngủ đã xuất thần để đi cứu cha và hai anh. Bà dùng răng cắn được chéo áo của cha, hai tay nắm hai anh, giữa lúc đó mẹ kêu gọi bà thức giấc, bà vừa hở môi trả lời thì sóng cuốn cha đi mất dạng, chỉ cứu được hai anh. Từ đó, mỗi khi thuyền bè ngoài biển bị nạn người ta đều gọi vái đến bà. Năm Canh Dần (1110) nhà Tống sắc phong cho bà là “Thiên Hậu Thánh Mẫu”.^[1]

Theo những tài liệu khác cho biết bà sinh năm 960 tại đảo Mi Châu, huyện Bồ Điền, phủ Hưng Hóa, tỉnh Phúc Kiến; là con thứ 7 của ngư phủ Lâm Nguyện ^[2], còn gọi là Lâm Thiện Nhân. Ông nội bà từng là Tổng đốc ở Phúc Kiến. Khi sinh ra bà không khóc không la, nên còn gọi là Mặc Nương (“Cô gái im lặng”). Nổi tiếng bơi giỏi từ năm 15 tuổi. Năm 16 tuổi, Lâm Mặc Nương lượm được 2 miếng “Đồng phù” (bùa vẽ trên miếng đồng) ở dưới giếng nước và tập luyện theo, nên trở thành có phép lạ và nổi danh từ đó qua những sự việc được cứu người vượt biển và thu phục và cảm hóa các vị ác thần (như 2 hung thần Thiên lý nhãn và Thuận phong nhĩ) được kể lại^[2]. Có 2 thuyết khác nhau về năm mất của bà, thuyết đầu cho rằng bà mất năm 987 khi 28 tuổi, lúc bà lên núi và bay về trời, thuyết khác cho biết bà mất năm 16 tuổi khi bơi ra biển để tìm cha ^[3]

Sau khi bà mất được dân làng nhớ ơn, suy tôn là “Thông hiền linh nữ” và lập đền thờ. Triều đình nhà Tống sắc phong cho bà là “Thần nữ”, “Nam Hải thần nữ”, đời Tống Cao Tông phong bà là “Sùng Linh Huệ Chiêu Ứng Phu nhân”. Đời Nguyên Thế Tổ phong là “Hộ Quốc Linh Trước Thiên Phi” ^[2]. Sau gia phong “Thiên Hậu” vào đời Khang Hy (nhà Thanh).

Thờ phụng[sửa | sửa mã nguồn]

Bắt đầu từ Phúc Kiến, sự linh ứng của bà Thiên Hậu được lan truyền sang các tỉnh lân cận ven biển của Chiết Giang và Quảng Đông, eo biển Đài Loan và từ đó đến tất cả các khu vực ven biển của Trung Quốc đại lục. Với sự di cư của người Trung Quốc trong thế kỷ 19 và 20, sự thờ phụng tiếp tục lan truyền sang Đài Loan, Việt Nam, Nhật Bản và Đông Nam Á; bà Thiên Hậu dược xem như thần bảo trợ của các vùng biển và những người nhập cư mới đến thường dựng lên ngôi đền cho Bà đầu tiên, cảm tạ ơn cho đến nơi an toàn. Hiện nay, sự thờ phụng Thiên Hậu cũng được tìm thấy ở các nước khác có số dân đáng kể đến từ những khu vực này. Tổng cộng, có khoảng 1.500 ngôi đền Thiên Hậu ở 26 quốc gia trên thế giới .

Tên thông dụng[sửa | sửa mã nguồn]

• Ma Tổ (chữ Hán: 媽祖, Mazu) có nghĩa là “mẹ, tổ tiên”), hay là Ma Tổ Bà (chữ Hán: 媽祖婆, Mazu-po), phiên âm như Matsu trong Wade-Giles
• Thiên Hậu (chữ Hán: 天后)
• Thiên Phi (chữ Hán: 天妃, bính âm: Tian Fei, Romanji: Tenpi)
• A Ma hay A Bà (chữ Hán: 阿媽, 阿婆)
• Thiên Thượng Thánh Mẫu hay Thiên Hậu Thánh Mẫu (chữ Hán: 天上 聖母, 天后 聖母)

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Chùa Bà Thiên Hậu (Chợ Lớn), địa chỉ: 710 Nguyễn Trãi, Phường 11, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh
• Hội quán Ôn Lăng, địa chỉ: 12 Lão Tử, Phường 11, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh
• Chùa Bà Thiên Hậu (Bình Dương), địa chỉ: 4 Nguyễn Du, phường Phú Cường, Thành phố Thủ Dầu Một, Bình Dương
• Thiên Hậu Thánh Mẫu (Chùa Bà Mới – Thành phố Mới Bình Dương), địa chỉ: phường Hòa Phú, Thành phố Thủ Dầu Một, Bình Dương
• Đền Thiên Hậu ở phố Trưng Trắc, Thành phố Hưng Yên, Hưng Yên

Hình ảnh[sửa | sửa mã nguồn]

• 

  Tượng thờ bà Thiên Hậu tại Chùa Bà Kuala Lumpur

• 

  Chùa Bà Thiên Hậu tại Phố Tàu, Los Angeles

• 

  Tượng thờ Thánh Mẫu

• 

  Chùa Bà Thiên Hậu tại phường Phú Cường thành phố Thủ Dầu Một,tỉnh Bình Dương, Việt Nam

• 

  Mộ phần bà Thiên Hậu tại đảo Mi Châu, Phúc Kiến

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Thiên Hậu Thánh mẫu.

• Thiên Hậu Nương Nương, tiếng Hán và tiếng Việt.
• Historical and social look at Mazu culture including a full list of Mazu titles
• Biography of Mazu and celebrations of her festival Lưu trữ 2006-02-25 tại Wayback Machine (in Traditional Chinese)
• 妈祖信仰与海外闽南人的”神缘” Lưu trữ 2012-02-10 tại Wayback Machine