Hành trình 15 năm của YouTube: Từ ý tưởng website hẹn hò ‘toang toàn tập’ đến ngôi vương thống trị video toàn cầu

Trước khi trở thành một ứng dụng hàng đầu thế giới, YouTube đã từng là một website chủ yếu cung cấp dịch vụ hẹn hò online, nhưng lại thất bại toàn tập. 15 năm sau, YouTube thay đổi cả thế giới, trở thành một trong những ứng dụng chia sẻ video online có ảnh hưởng nhất toàn cầu.

Ngày 23/4 vừa qua, chính là sinh nhật 15 tuổi của YouTube, đánh dấu một chặng đường dài phát triển. Nhân dịp sinh nhật của YouTube, chúng ta hãy cùng nhau nhìn lại chặng đường từ lúc bắt đầu của YouTube, hành trình thay đổi và cách mà YouTube đã, đang và sẽ tiếp tục hiện hữu ở khắp mọi nơi.

Tóm tắt lịch sử YouTube

Vào ngày lễ Tình nhân năm 2005, Steve Chen, Chad Hurley và Jawed Karim khởi động website www.youtube.com, với kế hoạch tạo ra một dịch vụ hẹn hò online với tên gọi “Tune in, Hook up” (tạm dịch: Xem và Kết đôi). Nhưng không mấy may mắn, dịch vụ này đã thất bại toàn tập.

Tuy nhiên, với nền tảng của YouTube lúc này, người dùng có thể đăng tải và chia sẻ video. Cũng chính thời điểm này, các nhà đồng sáng lập của YouTube nhận ra họ không thể tìm được video mình muốn xem như trận sóng thần ở Ấn Độ Dương, hay vụ tai tiếng của Janet Jackson trong Super Bowl Halftime Show năm 2004, nên họ quyết định sẽ phát triển nền tảng chia sẻ video vào ngày 23/4.

Chỉ 1 tháng sau, trang web tăng lên 30.000 lượt view. 6 tháng sau, con số cán mốc 2 triệu lượt view. Và chỉ trong vòng chưa đầy 1 năm, YouTube đạt 25 triệu view với khoảng 20.000 video được đăng tải mỗi ngày. Vào tháng 10/2006, Google mua lại YouTube với giá 1.65 tỷ USD.

Đối tượng YouTube hướng đến là thế hệ trẻ – những người không ngần ngại công khai các video của mình. Bất cứ ai cũng có thể tham gia và đăng tải bất cứ thứ gì họ muốn. Và điều này vừa mang lại những ảnh hưởng tích cực, nhưng cũng mang lại không ít tiêu cực. Một mặt, bạn sẽ được xem những video về những chú mèo đáng yêu, mặt khác, bạn có thể bắt gặp những video tuyên truyền cực đoan. 

YouTube đã trở thành một kênh MTV mới mẻ, đồng thời cũng là nơi dành cho các chiến dịch của các nhà chính trị. Về cơ bản, thuật toán đề xuất các video tương tự đã khiến người dùng không thể ngừng xem các video khác có chủ đề liên quan với những video trước, vô tình biến họ trở thành các “con nghiện” xem video trên YouTube.

YouTube đã nâng cao nền âm nhạc trên toàn cầu

Chàng ca sĩ Justin Bieber được phát hiện tài năng trên YouTube vào năm 13 tuổi sau khi mẹ Justine đăng tải một video anh chàng đang hát lên hệ thống này. Ba năm sau, show Madison Square Garden của Justin đã bán sạch vé chỉ trong vài phút.

Từ phát hiện tài năng cho đến những kết nối với người hâm mộ, và bỗng chốc vụt sáng thành ngôi sao, của Justin Bieber là điềm báo cho những ảnh hưởng lớn của YouTube lên ngành công nghiệp âm nhạc toàn cầu. 

Thông qua sự hợp tác với các bầu show và các hãng thu âm, YouTube hầu như đặt quyền kiểm soát hệ thống cho các ca sĩ. Theo đó, các ca sĩ trước đây chưa có tên tuổi trong làng âm nhạc trực tiếp kết nối với khán giả trên YouTube bất ngờ trở thành người nổi tiếng. Ban nhạc của các hãng thu âm trở nên lỗi thời, nhưng nhờ YouTube, cánh cửa mới lại mở ra với họ.

Không đâu xa có thể lấy ví dụ của ca sĩ Psy (Hàn Quốc). Ông ấy đã sản xuất 5 album trước đó và đã đạt được những thành công nhất định trong nước, nhưng chỉ đến khi bài hát Gangnam Style trên YouTube nổi tiếng trên toàn cầu vào năm 2012, album thứ 6 của ông mới được “vượt biên” để được biểu diễn trên sân khấu quốc tế. 

Hơn nữa, video âm nhạc Gangnam Style của Psy đã liên tục trở thành video có lượt view cao nhất trên YouTube trong suốt 4.5 năm. Cho tới thời điểm hiện tại, số lượt view của video này đã đạt mức 3.5 tỷ.

Sự thành công vượt trội của Psy và Justin Bieber nhờ YouTube là những ví dụ điển hình, ngoài ra còn rất nhiều nghệ sĩ khác cũng đi từ con số 0 để trở thành người của công chúng nhờ vào nền tảng video này, ví dụ như Carly Rae Jepsen, Shawn Mendes và Charlie Puth,…

Song song với các video chính thống còn có các video parody (video được cải biên lại nội dung dựa trên video gốc) cũng chiếm được nhiều sự chú ý của người dùng. Có thể kể đến parody Anh không đòi quà, Despacito,… cũng một thời làm cư dân mạng điên đảo. Những video này cũng trở nên phổ biến hơn và đưa danh tiếng của YouTube đi xa hơn.

Thông tin cá nhân của các tài khoản YouTube được bảo mật tốt, các video trên YouTube lại rất chân thực

Trên YouTube, việc đầu tư nhiều tiền vào chất lượng hình ảnh và âm thanh cho các video không phải là yếu tố quan trọng nhất, ít nhất nó không phải thước đo cho một sản phẩm hay. YouTube đã chứng minh được rằng những video ít tốn kém hơn vẫn có khả năng được nhiều người biết đến và vẫn có thể được ưu tiên.

Những video trên YouTube không cần phải là những sản phẩm được trau chuốt, nghiêm túc như những gì được phát trên truyền hình, nó có thể là những gì chân thực nhất.

Ngày nay, sự chân thực được đánh giá là một trong những khía cạnh quan trọng của một nhà sáng tạo nội dung trên YouTube. Người xem có thể nhận biết sự “thảo mai” trong các video, và họ sẽ để lại điều đó trong phần bình luận nếu họ không thích video mà họ đang coi. Tương tự, các video có nội dung chân thực sẽ được người xem khen ngợi.

Khán giả là người quản lý “sân chơi” YouTube

Cứ cho rằng các nhà sáng tạo và người nổi tiếng trên YouTube là những lực lượng chèo lái đằng sau YouTube, nhưng thực chất thì người xem mới là những người có quyền quyết định mọi việc. Mục đích của những video trên YouTube chính là càng nhiều lượt view càng tốt, kèm theo đó là những lợi ích khi có lượt view cao.

Không giống như truyền hình, điều quan trọng tạo nên sự thành công chính là khung giờ vàng và chỉ số rating, nhưng những video ăn nên làm ra trên YouTube lại liên quan chặt chẽ đến việc người xem có muốn xem và chia sẻ hay không.

Khi tạo ra và phát triển một kênh YouTube, các nhà sáng tạo có cơ hội nhận được các phản hồi tức thì trong khi các nhà điều hành trên truyền hình thì không. Những nhà sáng tạo nội dung nổi tiếng rất gắn bó với fan của họ, và họ sẽ thích nghi theo fan.

Các nhà sáng tạo sẽ điều hướng các kênh của họ dựa trên mong muốn thay đổi của cộng đồng fan; và những người giỏi sẽ duy trì được điều này lâu dài. YouTube đã tạo ra mối quan hệ giữa nhà sản xuất nội dung và người xem và mối quan hệ này đã ngấm vào mọi ngóc ngách của ngành giải trí tự lúc nào.

Người xem có quyền quyết định độ phổ biến của các video và định hình cho những nội dung tiếp theo, nhưng liệu họ có khả năng kiểm soát việc video nào sẽ được xem trên YouTube hay không? Xét theo một mức độ nào đó, thì là có thể, nhưng ở đây vẫn có một lực lượng kiểm soát khác, và lực lượng này thì không phải lúc nào cũng tốt.

Cùng khám phá thuật toán của YouTube

Vào năm 2010, Guillaume Chaslot nhận được công việc mơ ước tại Google. Sở hữu tấm bằng tiến sĩ ngành AI (trí tuệ nhân tạo), Chaslot đến làm ở Google mà không biết mình sẽ làm việc với dự án nào. Cuối cùng, anh ấy được giao nhiệm vụ phát triển công cụ đề xuất video trên YouTube.

Công cụ này sử dụng máy học để phân tích người xem đã thích video nào, sau đó đề xuất chiếu tiếp một video khác ngay sau khi video kia kết thúc. Công cụ đề xuất chỉ có một mục đích duy nhất đó là kéo dài thời lượng coi video của người xem và giữ chân người xem lại YouTube lâu nhất có thể.

Theo Chaslot, số lượt view trên một video không có giá trị bằng thời gian xem. Thời gian xem video càng lâu, mức độ tương tác càng cao và doanh thu nhận được từ YouTube càng nhiều. Chaslot có nhiệm vụ sử dụng AI để đề xuất video thay thế con người. Công nghệ AI này phải nhắm vào từng đặc điểm độc đáo của người xem. Đây là một nhiệm vụ rất thú vị.

Mặc dù Chaslot đã thành công trong việc xây dựng nền tảng này, nhưng nó cũng để lại một vài hậu quả không lường trước được.

Đề xuất trên YouTube mang tính phân cực (phân luồng quan điểm, xu hướng,…) và góp phần củng cố triệt để quan điểm người xem

Nếu bạn thích xem các video chơi khăm, video thất bại (fail video) hay video những người say rượu bị bắt giữ, YouTube sẽ đề xuất cho bạn những video tương tự để xem. Và công nghệ AI thực hiện nhiệm vụ của nó tốt đến nỗi dẫn đến một hậu quả khôn lường: Các đề xuất video bị phân cực.

Theo báo cáo của thời báo New York Times, AI xem xét các quan điểm và có xu hướng gắn với quan điểm đó. Ví dụ, nếu bạn xem những video biểu tình theo cách nhìn của những người biểu tình, thì bạn sẽ tiếp tục được xem những video có góc nhìn tương tự. Nhưng nếu bạn xem video dưới góc nhìn của cảnh sát, bạn sẽ tiếp tục được xem những video theo quan điểm của những người làm chính quyền. 

Việc lặp lại các video mang tính phân cực không chỉ ảnh hưởng đến nhận thức của người xem, mà còn có bằng chứng cho thấy các thuật toán đề xuất nội dung góp phần vào củng cố triệt để quan điểm hiện có của người xem. Tức là, bạn sẽ hoàn toàn tin vào quan điểm của những người biểu tình và cho rằng chính quyền là sai nếu bạn tiếp tục xem những video theo góc nhìn của người biểu tình. 

Và tôi chắc chắn một điều, sự đề xuất kiểu này của YouTube mang đến rất nhiều rắc rối cho cả người xem và YouTube.

Cuối cùng Google cũng phải ra tay gỡ rối

Google đã ra tay để sửa chữa lại những vấn đề tiêu cực nêu trên. Công ty này viết một chương trình với tên gọi Trusted Flagger Program. Chương trình này cung cấp cho các cá nhân, cơ quan chính phủ và tổ chức phi chính phủ các công cụ phù hợp để báo cáo cho YouTube các video có nội dung vi phạm Nguyên tắc cộng đồng YouTube.

Google cũng thực hiện các cảnh báo xen kẽ cho người xem biết nội dung họ sắp xem có thể chứa nội dung tôn giáo kích động hoặc nội dung của những người tôn thờ người da trắng (phân biệt chủng tộc).

Tuy nhiên, đây hẳn là một trận chiến khó nhằn, bởi xét về mặt công nghệ, thật không dễ dàng gì để chế tạo một cỗ máy có thể phân biệt được video do một tên khủng bố tạo ra và do một tổ chức truyền thông có uy tín nắm bắt thông tin của tổ chức khủng bố.

Dù vậy nhưng YouTube vẫn được nhiều nhóm người dùng ủng hộ để phục vụ cho công việc của họ. Vì thế, trong khi một số người có thể đắm chìm trong bài nhạc mới hoặc xem video review chiếc iPhone mới nhất thì những người khác lại thích xem những nội dung gây tranh cãi hoặc có khả năng gây nguy hiểm.

Rộ lên những video challenge (video thách thức)

Một trend khác xuất hiện trong lịch sử của YouTube là các video thách thức. Và tương tự như công cụ đề xuất nội dung, các video này cũng có thể là tích cực hoặc tiêu cực. Ví dụ như thử thách Ice Bucket (thử thách đổ nguyên xô đá lên người), thử thách được tạo ra để thúc đẩy nhận thức và quyên góp tiền cho căn bệnh ALS (căn bệnh xơ cứng teo cơ một bên). 

Bên cạnh thử thách mang ý nghĩa tích cực như Ice Bucket, bạn đã từng nghe đến một thử thách rất kỳ lạ và nguy hiểm như Tide Pod (thử thách ăn bánh giặt của Tide) chưa? Đây là một thử thách hết sức nguy hiểm, có thể nguy hiểm đến tính mạng, vớ vẩn và gây ra nhiều tranh cãi.

Người dùng có thể kiếm thêm thu nhập từ YouTube

Người dùng YouTube đều có khả năng kiếm được tiền trên YouTube. Một trong những điểm thu hút của YouTube là giúp rất nhiều người kiếm được rất nhiều tiền. Các nhạc sĩ, reviewer, diễn viên hài, thợ sửa xe, vlogger,… và cả YouTube cũng có hẳn một kênh riêng để kiếm thêm tiền nữa, chắc là khối tiền luôn ấy.

Việc kiếm tiền trên YouTube hiện nay có phần khó khăn hơn so với thời gian trước cách đây 1 thập kỷ và YouTube không đơn giản là bỏ tiền ra, mà họ phải xây dựng hẳn một doanh nghiệp để kinh doanh trên YouTube. 

Nhưng mà bây giờ chỉ cần bạn có một vài tài năng lẻ, thêm một chút may mắn và một chiếc webcam để quay rồi đăng video lên YouTube là đã có thể kiếm được tiền rồi. Video của bạn có thể mang tính giải trí, kích thích tư duy, cung cấp thông tin hữu ích,… là bạn đã có thể tiếp cận đối tượng của mình trên YouTube. Và sự thành công của bạn phụ thuộc vào những gì bạn thể hiện với khán giả của mình.

Và kể từ khi Youtube xuất hiện và những năm gần đây, vlogger nổi lên như một nghề chính của nhiều người. Có thể kể đến những vlogger nổi tiếng thế giới như PewDiePie, Vegetta777,… hay các vlogger nổi tiếng Việt Nam như Dưa Leo, JVevermind, Giang Ơi,…

Top 5 các video trên YouTube

Hãy dành chút thời gian để xem top 5 video trên YouTube dựa trên tổng số lượt view và bạn sẽ thấy các video phổ biến nhất là 1 video có chủ đề về chương trình dành cho trẻ em và 4 video còn lại là video âm nhạc. Đó là lý do vì sao YouTube Music và YouTube TV ra đời.

Cuối cùng, tương lai của YouTube sẽ ra sao? Tôi nghĩ, chúng ta đang chứng kiến khoảnh khắc thế giới mạng xã hội lên ngôi bởi nguyên một thời gian dài chúng ta bị bó buộc trong căn nhà với 4 bức tường để thực hiện cách ly toàn xã hội. YouTube là sự lựa chọn của rất nhiều người cho mục đích giải trí, học tập, thậm chí là kiếm tiền. 

YouTube đang làm rất tốt công việc của mình và tôi tin là tương lai YouTube vẫn sẽ là một ứng dụng tuyệt vời để xem video online cũng như thỏa sức sáng tạo của tất cả mọi người.

Dù sinh nhật của YouTube đã qua, nhưng tôi vẫn muốn gửi một lời chúc mừng đến YouTube và hy vọng những năm mới đến YouTube vẫn sẽ tiếp tục là người bạn đồng hành của tất cả chúng ta. Chúc mừng sinh nhật YouTube.

Các bạn thường xem gì trên YouTube? Hãy chia sẻ bên dưới phần bình luận cho chúng mình cùng biết với nhé.

Nguồn: Digital Trends

Xem thêm: Mẹo tăng cường chất lượng âm thanh trên Chrome cực đơn giản, tinh chỉnh âm thanh Netflix, YouTube, Spotify thêm sống động hơn

Biên tập bởi Tech Funny